Theo vài tài liệu lịch sử, làng gốm cổ hủ Kim Lan, Gia Lâm, Hà Nội được sinh ra từ thế kỷ thứ 9, đến nay đã hơn 1000 năm tuổi.
Nằm ngay cạnh làng gốm sứ nổi tiếng của Thủ đô là Bát Tràng, thế nhưng cũng rất ít người biết tới tên gốm Kim Lan, dù thậm chí nghề gốm ở đây còn lâu đời hơn cả gốm Bát Tràng…
Nằm ven sông Hồng, để tới được làng gốm cổ Kim Lan, trong khoảng phía nội thành phải đi men theo đê sông Hồng, rồi qua 1 chuyến phà ngang mới có thể tới được ngôi làng này.
Không ầm ĩ, nhộn nhịp, hút khách du lịch như gốm Bát Tràng, Phù Lãng, Giang Cao… làng gốm cũ rích Kim Lan nằm im lìm bên dòng sông Hồng với những item truyền thống từ bao đời nay vẫn vậy.
Khác với bí quyết làm gốm của các làng gốm khác ở đồng bằng sông Hồng, những vật phẩm gốm Kim Lan rất nhiều được làm bằng cách “đổ khuôn”.
Những bình, lọ, chậu cảnh thành lập đều bằng bí quyết đổ đất sét, cao lanh xay nhuyễn trộn với nước rồi đổ vào khuôn thạch cao, sau đó phơi cho khô rồi mới hoàn thành sản phẩm.
Để item với tốc độ cao khô, người thợ ở đây đặt những viên than “tổ ong” tham gia giữa khuôn để thúc nhanh quá trình bay hơi nước.
Phương pháp làm thủ công truyền thống vẫn không khác phổ biến so với hàng trăm năm trước.
Những item gốm sứ ở Kim Lan không nhiều chủng loại như của Bát Tràng, ở đây chính yếu làm cho các item như chậu cảnh, bình hoa, hũ rượu, ngói, đồ trang trí đình, đền chùa, miếu giả mạo…
Hoa văn vẫn được vẽ thủ công.
Ở Kim Lan, người ta vẫn nung gốm bằng lò than, với cách khiến truyền thống này thì vật phẩm thu được không đạt năng suất cao, item hư hỏng khi tháo dỡ lò nhiều hơn so với việc vận dụng nung bằng lò gas.
Những vật phẩm gốm ở Kim Lan hiện giờ đều thuộc hạng dân dã, rất ít sản phẩm tinh xảo, đắt tiền.
Rất nhiều các gia đình ở đây đều tuân theo đơn đặt hàng, cả làng hầu như thường có khu chợ trưng bày item như ở Bát Tràng, Giang Cao hay Phù Lãng…
Phần đông các giai đoạn cho ra item đều vẫn là thủ công.
Những chiếc chum được người thợ ở đây bình chọn là đẹp và lâu công trông cũng khá dễ chơi và thô mộc, không dễ dàng có thể so sánh với những item của những làng gốm kế bên.
Một trong những mặt hàng chủ chốt ở Kim Lan đó là chế biến ngói trang hoàng cho đền chùa, miếu mạo.
Những viên ngói cũng được đóng gói bằng cách thức đổ khuôn ướt, chờ khô rồi dỡ khuôn mang ra phơi, cuối cùng cho tham gia lò nung.
Cụ bà 83 tuổi đang giúp con cháu gọt “ba-via” những viên ngói (những phần viền thừa của viên ngói khi đổ khuôn) sau khi tháo dỡ khuôn.
Sau quá trình này, các viên ngói được chất vào lò than và nung, thời gian nung khoảng 1 ngày, 5 ngày sau khi lò nguội mới có thể tháo ra sản phẩm.
Đa số các hộ mái nhà ở Kim Lan vẫn nung gốm theo cách thức truyền thống là dùng lò than, rất ít mái nhà chuyển sang lò gas.
Những viên ngói bò sau khi đổ khuôn.
Phơi sản phẩm trên giá, sau 1-2 ngày nắng to mới có thể xếp tham gia lò nung.
Dù không nổi tiếng, hấp dẫn khách tham quan như Bát Tràng, Phù Lãng, nhưng ví như có cơ hội tới thăm làng gốm cổ ngàn năm tuổi bên sông Hồng này, chắc chắn đó cũng sẽ là 1 hưởng thụ khó quên của du khách…
Tham khảo thêm: máy bơm công nghiệp
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét