Fidel Castro và mối quan hệ với các đại văn hào

Ngoài việc là một trong những lãnh đạo tác động nhất thế kỷ 20, cựu lãnh tụ Cuba Fidel Castro còn là một người đọc uyên bác và có quan hệ với phổ thông văn hào của quả đât.

“Tôi sẽ trở thành nhà văn tham gia kiếp sau”, Fidel Castro từng nói với đại văn hào người Colombia Garcia Marquez như vậy. Còn trong 90 năm thế cuộc vừa hoàn thành của chính mình, Castro nhiều lần được nhắc đến cùng những tên tuổi lớn nhất của văn chương thế giới.

90 năm không cô quạnh

Giữa Castro và Marquez thật sự có tình bạn, một tình bạn lâu năm. Năm 1977, Marquez diễn đạt Castro là “người đại trượng phu lịch thiệp nhất tôi từng nhân thức” trong khi Castro xem bạn bản thân mình là “loài người quyền lực nhất Mỹ Latin”.

Họ gặp gỡ nhau lần trước tiên năm 1956, nhưng không biến thành anh em cho tới gần 10 năm sau đó khi Marquez mở bán cuốn tiểu thuyết kinh điển Trăm năm bơ vơ, theo Literary Hub.

Giữa Castro và Marquez là một tình bạn đẹp.

Mối quan hệ này đã biến thành đề tài cho nhiều sử gia. Trong cuốn sách Fidel & Gabo: A Portrait of the Legendary Friendship Between Fidel Castro and Gabriel Garcia Marquez (lâm thời dịch: Fidel và Gabo: Chân dung Tình bạn huyền thoại của Fidel Castro và Gabriel Garcia Marquez), nhị tác giả Angel Esteban và Stephanie Panichelli kể rằng Marquez thậm chí đã để Castro đọc bản thảo của chính mình trước đi in.

Marquez từng kể về Castro như một “người đọc rất hoàn hảo với kỹ năng tập trung đáng ngạc nhiên. Trong đa số cuốn sách ông ấy đã đọc, Castro nhanh chóng tìm ra tranh chấp giữa các trang… Người ta sẽ nhìn thấy Castro rất mến mộ văn học, ông ấy rất thoải mái khi sống giữa văn học, và rất thích tự viết các bài diến thuyết của bản thân”.

“Có một lần, ông ấy đã nói với một tí đau buồn, ‘tôi sẽ biến thành nhà văn vào kiếp sau’”, Marquez kể lại.

Nhà văn người Colombia cũng cho biết “giữa chúng tôi là một tình bạn của những người kiến thức” khi nói về mối quan hệ với lãnh tụ Cuba.

Marquez từng có một vài lời chỉ trích đối với Castro, nhưng nhìn chung ông vẫn là một người bạn và người ủng hộ lâu năm của lãnh tụ Cuba. Mối quan hệ này thậm chí làm ông bị thoái thác visa tham gia Mỹ, cho đến thời cựu tổng thống Bill Clinton. Trong buổi ăn tối với Clinton năm 1996, Marquez đã nói với tổng thống Mỹ: “Ví như anh và Fidel có thể mặt đương đầu nhau, thì sẽ không còn điều gì”, Al Jazzera dẫn lại.

Marquez chết thật ngày 27/4/2014. Nhà nước Cuba thông báo cựu lãnh tụ Fidel Castro cảm thấy “buồn bã” và “mất mát trước sự ra đi của một người bạn”.

Một lần ra biển cùng Hemingway

Trong 20 năm gần cuối của đời bản thân mình, Ernest Hemingway đã sống xen kẽ giữa Cuba, Mỹ và châu Âu. Cũng chính giang sơn này đã tạo ngẫu hứng cho ông viết nên Ông già và biển cả, với nhân vật chính là một lão ngư người Cuba. Tuy nhiên, nước nhà Cuba mà Hemingway đã sống không hề Cuba dưới thời Castro. Nhà văn người Mỹ rời đi 1 năm sau khi Cách mạng Cuba chiến thắng và cũng 1 năm trước khi ông tự tử.

Mối quan hệ của lãnh tụ Castro và nhà văn người Mỹ được phổ biến sử gia để ý, vì bên cạnh Castro và người nhân vật Che Guevara, ở Cuba ít có hero nào được tôn sùng đa dạng như Hemingway.

Jacobo Timerman, một nhà báo người Argentina, từng viết: “Dù yếu tố đó chưa từng được viết rõ ra, du khách đến Cuba thường có cảm nghĩ Hemingway ủng hộ Fidel Castro và ông là một phần của cuộc cách mệnh. Sự thực là… nhà nước Cuba chưa từng công bố gì về mối quan hệ của Castro và Hemingway”, theo New Yorker.

Hemingway và Fidel. Ảnh: tư liệu.

Theo ghi chép của Timerman, lần chạm mặt mặt độc nhất của Castro và Hemingway là trong cuộc tranh tài câu cá tháng năm/1960. Đây là cuộc thi được công ty thường niên từ thập niên 1950 và Hemingway đã thắng 3 năm đầu tiên, tên ông sau đó được đặt cho cuộc tranh tài này.

“Có gần như hình ảnh được chụp lại trong dịp đó, nhưng những lời họ nói với nhau không có gì đáng để ý, chỉ những câu phố giao lịch sự”, Timerman diễn tả.

Dù tình bạn của lãnh tụ Cuba và nhà văn Mỹ có thể chưa từng sinh tồn, nó vẫn tạo thêm sức lôi cuốn cho non sông Cuba và trở thành nguồn ngẫu hứng cho phổ biến văn nghệ sĩ khác. Bức ảnh Hemingway trao chiếc cúp quán quân cuộc thi câu cá cho Castro về sau được nhà thơ người Mỹ John Updike diễn tả trong bài thơ của mình là “kỳ lạ không tả nổi”, kỳ lạ như cảnh tượng “Shakespeare trao giải Nướng bánh xuất sắc cho Nữ hoàng Elizabeth vậy”.

Pablo Neruda: Trong khoảng người mến mộ đến kẻ ‘phản nghịch’

Ngoài việc làm nhà văn, Pablo Neruda còn là đảng viên đảng Cộng sản Chile, một người hâm mộ Castro nói riêng và Cuba nói bình thường. Năm 1959, khi cách mệnh Cuba vừa chiến thắng, Neruda tới Venezuela để nghe bài phát kéo dài 4 tiếng liên tục của Castro. Nhà văn kể rằng những lời của Castro khiến ông trông thấy “một kỷ nguyên mới đã mở màn cho Mỹ Latin”.

Nhà văn Chile Pablo Neruda.

Ngoài việc kể về cuộc chạm chán với Castro bằng giọng đầy trìu mến, năm 1960, ông xuất phiên bản một tuyển tập thơ với bài thơ Fidel Castro.

Đến năm 1977, Neruda tới Mỹ. Chuyến đi của ông chọc giận các chỉ huy Cuba. Một lực lượng kiến thức Cuba, được cho là theo lệnh của Castro, báo cáo một bức thư lên án nhà văn người Chile đã phản bội hoàn hảo của bản thân và hòa hợp với kẻ thù.

Nhà văn người Chile nghĩ rằng Castro đã có yếu tố không bằng lòng với ông từ trước, nên mới dẫn đến việc ông ra lệnh viết bức thư kia. Nhì năm sau đó, Neruda được mời quay về Cuba, nhưng ông khước từ và không bao giờ tới Cuba nữa.

Đoạn ghi hình Lãnh tụ Fidel Castro trong ký ức người dân vietnam Rộng rãi cư dân vietnam từng chạm chán vị anh hùng dân tộc Cuba Fidel Castro cảm thấy khổ cực và xúc động khi hay tin ông chết thật.

Fidel Castro và các đại văn hào Fidel Castro Garcia Marquez Ernest Hemingway Pablo Neruda

Có thể bạn quan tâm: tin thời sự