Chắc phổ thông người trong chúng ta đã khá không xa lạ với cái tên El Nino - hiện tượng nước biển nóng lên thất thường, gây ra phổ thông hiện tượng khí hậu cực đoan trên trái đất. Đây cũng là một trong những nguyên nhân khiến các chuyên gia cực kỳ lo sợ, rằng ví như chúng ta không giam giữ quá trình biến đổi khí hậu, El Nino sẽ ngày một mạnh lên, gây ra phổ quát hậu quả hiểm nguy.
El Nino có thể gây ra phổ thông hiện tượng thời tiết cực cam đoan
El Nino trong tiếng Tây Ban Nha có tức là "đại trượng phu". Và chắc nhiều người cũng biết El Nino còn có một đứa "em gái" - La Nina - là một hiện tượng trái ngược, xảy ra sau khi El Nino hoàn thành.
Tuy nhiên, hóa ra mái ấm này vẫn còn 2 hero nữa mà ít khách hàng nào biết tới. chậm tiến độ là El Tio (ông bác bỏ) và La Tia (bà dì). Trong đó, ông bác nhà này đang có thiên hướng làm cho nhiệt độ Thế giới trở thành mất giữ vững.
El Tio là gì?
Có một yếu tố rất cần thiết trên biển Thái Bình Dương mà thường không được nhắc đến. Nó được gọi là Nao núng liên thập kỷ Thái Bình Dương (Interdecadal Pacific Oscillation - IPO), do một tìm hiểu về lượng mưa, nhiệt độ, lưu lượng sông của Úc đặt tên.
IPO trên thực tế có liên quan đến sự di chuyển của dòng nước ấm xung quanh Thái Bình Dương. Quá trình này xảy ra mỗi 10 - 30 năm, tức là nhiều hơn hẳn so với chu kỳ của El Nino (ENSO - trong khoảng 3 tới 7 năm).
Người ta gọi sự di chuyển này là El Tio. Và gần giống, công đoạn ngược lại là El Tia.
Nguyên nhân làm IPO xảy ra hiện vẫn chưa được khiến rõ. Chỉ biết rằng, IPO được cho là có liên quan tới một "khoảng chững" trong công đoạn nóng lên của Thế giới, khi vận tốc ngày càng tăng nhiệt độ thế giới chợt lờ đờ lại vào đầu những năm 2000.
Bà dì dễ thương và ông bác khó chịu
Nhiệt độ toàn cầu tăng cao, ai cũng biết là do hiệu ứng nhà kính. Nhưng với El Tio và La Tia, cả 2 gây ra những giai đoạn nhiệt độ ngày càng tăng hoặc giảm đi nhất thời thời trên hành tinh này. Lượng mưa trên toàn trái đất đổi mới cũng do IPO gây ra, thậm chí bao gồm cả những đợt hạn hán tại Mỹ, TQuốc, Úc và New Zealand.
El Tio và La Tia đều có thể gây ra lũ lụt, hạn hán
Nhưng giai đoạn ảnh hưởng này diễn ra như thế nào? Tham gia đầu những năm 2000, những đợt nóng gây ra do hiệu ứng nhà kính đã bị La Tia chôn vùi dưới lòng đại dương, khiến cho giai đoạn ấm lên của Thế giới chậm rãi hẳn lại. Nguyên nhân là do lúc này nhiệt độ bề mặt đại dương ở khu vực xích đạo lạnh hơn bình thường, nhưng lại ấm hơn ở khu vực xa xích đạo.
Trong bối cảnh bây chừ thì việc giảm được nhiệt độ luôn được chào đón. Nhìn thông thường, chúng ta có một "bà dì" khá tốt bụng và xinh tươi vào lúc này. Tuy nhiên, "ông bác khó tính" El Tio có thể phá hỏng rất nhiều.
Bằng cách thức đảo lượng nhiệt bị chôn dưới lòng biển hồ lên bề mặt, nhiệt độ Trái đất sẽ tăng lên một cách lập cập. Đó là những gì đã từng xảy ra trong thời kỳ cuối thập kỷ 70 và cuối thập kỷ 90.
Cuối thập kỷ 70 và 90, nhiệt độ tăng vọt
Thử thách với các nhà khí tượng học
Một trong những trắc trở lớn với công nghệ khí tượng thủy văn là dự báo xem các vấn đề của Trái đất sẽ được toá gỡ ra sao trong vòng một số thập kỷ kế tiếp. Nhân loại sẽ hot tới cỡ nào, hạn hán, lũ lụt liệu có xảy ra với tần suất lớn?
Để làm được, các chuyên gia sẽ phải dùng những mô hình mô hình khí hậu Quả đât trên máy tính. Tin đáng mừng ở đây là các mô phỏng hiện nay đã được cải tiến rất tích cực, dù chưa thể mô phỏng lại tuyệt vời El Tio, La Tia ngoài đời thực, nhưng phần nào cho phép chúng ta xây dựng giả thuyết và giải pháp tốt.
Tất nhiên, còn rất nhiều việc phải khiến cho để dự đoán sự thay đổi của IPO. Nhìn bình thường, theo Ben Henley trong khoảng ĐH Melbourne, ông bác "đồng bóng" này cũng đang ở rất gần, và có nguy cơ làm cho nhiệt độ tăng vọt trong một số thập kỷ kế tiếp.
Nguồn: The Conversation
Tham khảo thêm: máy bơm công nghiệp
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét